DEPRESYONDAN BEYNİMİZİ KORUYALIM…
Depresyon, çağımızda toplumun her kesimi ile her yaş grubunda görülen en yaygın hastalıklardan birisidir. Dünya Sağlık Örgütünce de en önemli ilk dört hastalık arasında gösterilen Depresyonu, eskiler ince ruhlu kişilerin içine düştüğü “melankoli” olarak adlandırmıştır. Ruhsal bir hastalık olarak ilk kez 19.yy’da tanımlanan Depresyon; farmakoloji, psikiyatri ve nörolojinin gelişmesiyle birlikte tedavi edilebilen bir hastalığa dönüştü. Ancak Depresyon, beynimizin sağlıklı çalışmasını engelleyip, yaşam kalitemizi düşüren en önemli ruhsal hastalıklar arasındaki yerini korumaya devam ediyor.
SAHTE DEMANS ETKİSİ
Depresyon, bireylerin kendini ruhsal olarak iyi hissetmediği, çok uzun süreler devam edebilen ve günlük hayat kalitesini düşüren psikolojik bir rahatsızlıktır. Belli başlı belirtileri arasında değersizlik, karamsarlık, suçluluk duygusu, mutsuzluk, halsizlik, yorgunluk, aşırı uyku isteği ya da tam tersi uykusuzluk, düşük benlik algısı, sosyal hayattan elini eteğini çekme, intihar ve ölüm düşüncesi gibi olumsuz duygular gösterilir. Bu belirtilerin yanı sıra “depresif bilişsel bozukluk” olarak adlandırılan unutkanlık, hafıza ve bellek kaybı, dikkat dağınıklığı, günlük aktivitelere odaklanamama, psiko-motor becerilerde yavaşlama vs. görülür. Hatta beyinde neden olduğu hasardan dolayı “Depresif Bilişsel Bozukluk”veya “Sahte Demans” olarak da tanımlanır. Bellek bozukluklarına neden olabilen Depresif Bilişsel Bozukluklar düzeltilmediğinde hastalığın nüksettiği gözlenmiştir.
NEDEN KOGNİTİF REHABİLİTASYON?
Tedavisinde genellikle ilaç, psikolojik terapi ve kognitif rehabilitasyon uygulanan Depresyona, zor hayat koşulları, genetik yatkınlık, olumsuz çocukluk dönemiyle çeşitli travmalar gibi pek çok neden olabilir. Günümüzde uzmanlarca Depresyonun yarattığı bilişsel bozukluk çeşitli test ve ölçeklerle tespit edilebiliyor. Depresyonun tedavisinde ilaç ve psikolojik terapilerin yanı sıra Kognitif Rehabilitasyon da tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. Genel olarak Kognitif Rehabilitasyonda bellek, dikkat, algı, hafıza güçlendirme çalışmaları yapılır. Psiko-motor becerileriyle el-göz koordinasyonu artıran aktiviteler gerçekleştirilir. Bu şekilde depresyonun beyinde yarattığı yıkıcı tahribat önlenmeye çalışılır.
DEPRESYONDAN KORUNMAK MÜMKÜN mü?
Beynimizde yıkıcı hasarlar bırakabilen Depresyonun tahribatını azaltabilmek için mücadele yöntemlerini de bilmemiz gerekir. Psikolojik sorunlarımızı, saklanması gereken bir kusur gibi görmek yerine uzmanlardan yardım istemeliyiz. Sorunlarımız basit önlemlerle çözülebilecekken sakladığımızda derinleşmesine ve karmaşıklaşmasına neden oluyoruz. Depresyonun derecesi ve süresi arttıkça, bilişsel becerilerimiz zayıflıyor, hayatımızda önemli yer tutan aile, iş, eğitim ve sosyal hayatımızdaki denge bozulabiliyor. Daha önceleri kolay gelen günlük aktivitelerle sorumluluklarımızı yerine getirirken zorlanabiliyoruz. Dikkat, algılama, hafıza ve odaklanmadaki olumsuz durum, benlik algısının düşmesine neden oluyor. “Yetersizim, yapamıyorum” gibi duygulardan kurtulup, sorunumuzu güvendiğimiz insanlarla paylaşıp, çözüm arayışına girmeliyiz.
Zihinsel sağlığımızı (Bilişsel Beceriler) koruyabilmemize yardımcı olabilecek basit öneriler:
* Hayatımıza yenilikler katmalıyız,
*Depresyondayken odaklanmada zorlandığımız kitaplar ve romanlar okumak yerine kısa öyküler tercih etmeliyiz,
*Okuduklarımızı, izlediklerimizi ve dinlediklerimizi, geçmişte mutlu olduğumuz anıları, kişileri ve mekânları detaylarıyla hatırlamaya çalışmalıyız,
*Birkaç gün önce yediğimiz, giyindiğimi, konuştuğumuz kişileri hatırlamaya çalışıp, gördüklerimizi anlatmalıyız,
*Düzenli fiziksel egzersizler yapmalıyız,
*Nitelikli sanatsal etkinliklere katılıp, hobiler edinmeliyiz,
* Sağlıklı beslenmeli, işlenmiş gıdalarla, tatlı ve aşırı alkol ile kafeinden uzak durmalıyız.
En önemlisi de çağın en yaygın ruhsal hastalıklarından birisi olarak gösterilen Depresyondan korkmayalım, saklamayalım ve çekinmeden uzmanlardan yardım isteyelim.