Dünyada FED’in 16-17 Eylül’de faiz artıracağı beklentisi hakimdi. Ancak FED bu kararı Eylül ayında vermedi; ama bu yıl artırım yapacağı konusunda net ifadeler kullandı. Böylece Haziran ayındaki toplantıya Yunanistan, son toplantıya da Çin damgasını vurmuş oldu.
KÜRESEL GELİŞMELER KARARI ETKİLEDİ
Faiz artırmama kararının gerekçesi, “Son dönemdeki küresel ekonomik ve finansal aktiviteler, ekonomik aktiviteyi görece sınırlayabilir ve kısa dönemde enflasyon üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı yaratabilir” şeklindeki açıklamada ortaya konmuş durumda. FED diyor ki, küresel gelişmeler ABD ekonomisinde beklediğimiz iyileşmelere engel olabilir, iyileşme olurken geriye gidebiliriz. Bu nedenle faizi 0-0.25 aralığında sabit tutuyoruz. Ama bu yıl artırma olasılığımız artık çok yüksek.
ABD ENFLASYON İSTİYOR
Doların değeri arttıkça ABD’ye ithalat ucuzluyor. Petrol fiyatında düşme ve emtia piyasalarındaki fiyat düşüşleri ABD ekonomisinde beklenen enflasyon oranının artışını engelliyor. Şu garipliğe bakın ABD enflasyonun yüzde 2 olmasını istiyor, bizim gibi gelişmekte olan ülkeler enflasyonun çift rakamlardan aşağıya düşmesiyle uğraşıyor. Bu da kapitalizmin ne kadar güçlüyü koruduğunu gösteren bir sistem olduğunu ortaya koyuyor.
ABD EKONOMİSİ İYİ DEĞİL Mİ?
FED karar ve gerekçeleri ABD ekonomisinin 2008 krizinden sonra hâlâ istenilen düzeye gelmediğini gösteriyor. FED’in ekonomik verileri revize etmesi de bunun kanıtı. FED, bu yılki büyüme tahminini yüzde 1.8 ila 2 aralığından yüzde 2.1’e yükseltti. FED’in gelecek yıla ilişkin büyüme tahmini ise yüzde 2.4 ila 2.7 aralığından, yüzde 2.3’e revize edildi. FED, bu yılki büyüme oranını revize etmesine rağmen bu yıla ilişkin enflasyon beklentisini yüzde 0.6 ila 0.8 aralığından yüzde 0.4’e düşürürken, gelecek yıla ilişkin beklentisini yüzde 1.7 olarak belirledi. Öte yandan, işsizlik oranı beklentisi bu yıl için yüzde 5.2 ila 5.3 aralığından yüzde 5’e düşürülürken, gelecek 2 yıla yönelik tahminler sırasıyla yüzde 5 ve yüzde 5.1’den yüzde 4.8’e çekildi.
Çin dev ekonomisi ile ABD’yi sarsmaya devam ediyor. Çin’in Yuan’da yaptığı küçük bir devalüasyonun FED beklentilerini nasıl da etkilediğini görüyoruz.
FED FAİZİ NE KADAR ARTIRACAK Kİ?
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyeleri faiz oranlarının, yıl sonu itibariyle yüzde 0.675 yerine yüzde 0.375’e yükselmesini bekliyor. Faiz 0.25’ten 0.375’e artacak diye bütün dünyanın gözü FED’de. Aylardır FED ile yatıyor FED ile kalkıyoruz. Bu kadar küçük bir faiz artışının bile yabancı fonların Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerden çıkmasını sağlayacak olması da ayrı ilginç bir nokta. Tabii siz ekonominizi yabancının parasına mahkum ederseniz olacağı budur.
TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLER?
Kısa vadede dün yaşadığımız gibi doların düşmesine neden olacak FED kararı nedeniyle Türkiye ekonomisinde işlerin iyiye gideceğini sanmayın. Doların düşüşü süremez. Piyasalar terör ve siyasi belirsizlikten daha çok etkilenmiş durumda... 1 Kasım tarihine kadar piyasalar devamlı fiyatlama yapacaklar. TÜSİAD toplantısında bankacılar 276 milyar dış borcun sorun çıkarmaması ile bankalar ve iş dünyasının el ele vermesi gerektiğini uyarı biçimde ortaya koydular.Fitch de ülke notumuzu değiştirmeyerek beklediğini, izlemeye devam edeceğini gösterdi.
Her şeyi önümüzdeki bir iki aya bıraktık. Ama ülkede yangın sürüyor. Bu yangın ancak tek başına bir partinin iktidarı ile söner, iddiasını, seçim meydanlarında, toplantılarda ve açılışlarda gümbür gümbür başta Cumhurbaşkanı ve AKP çevreleri dile getirecekler. Tabloya bakıp; acaba ABD yeni bir siyasi manevra mı yaptı, diye kaygılanmamak da elde değil.
https://twitter.com/MPamukoglu
https://www.facebook.com/mustafa.pamukoglu.90