"HASTANELERDE DENETİMLER YETERSİZ"
TBMM Bebek Ölümleri ve Özel Sağlık Kuruluşlarını Araştırma Komisyonu'nda Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilileri sunum yaparken, hastanelerin denetlenmesi ile ilgili sıkıntılar gündeme getirildi ve personel ihtilacı vurgulandı. Ayrıca komisyon üyeleri, araştırmayı gelecek hafta İstanbul'da sürdürmeyi planladı. Tarihi henüz kesinleşmeyen İstanbul ziyaretine ilişkin CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, "Görüyorum ki sadece üst düzey bürokratlardan alınan bilgiler konuyu anlamada yeterli değil. Valilik, Sağlık Müdürlüğü, 112 Komuta Merkezi’ni ziyaret ederek kendimiz bizzat görerek sorunu anlamalıyız" dedi.
TBMM Bebek Ölümleri ve Özel Sağlık Kuruluşlarını Araştırma Komisyonu AK Parti Adıyaman Milletvekili İshak Şan başkanlığında toplandı. Yeni doğan çetesi skandalı ve bebek ölümlerinin araştırıldığı komisyona, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bakan Yardımcısı Adnan Ertem, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul, Rehberlik ve Teftiş Başkanı Uğur Ecevit ve İstanbul SGK İl Müdürü Harun Sertbaş katılarak sunum yaptı. Özel hastaneler ile Sosyal Güvenlik Kurumu arasındaki finansal ilişki ve denetim mekanizmaları hakkında bilgi verildi.
"Sunulan hizmetlerin denetimini de ele almayı oldukça gerekli görüyoruz"
Komisyon Başkanı İshak Şan, şunları söyledi:
"Komisyon olarak özel sağlık kuruluşlarında yaşanan bebek ölümlerinin araştırılması, yeni doğan çocuk, engelli ve yaşlılarla ilgili bakım servislerindeki uygulamalar ve mevzuata ilişkin alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi noktasında sağlık hizmetleri sunumunun yanı sıra Sosyal Güvenlik Kurumu ve bu kapsamda sunulan hizmetlerin denetimini de ele almayı oldukça gerekli görüyoruz. Bugünkü toplantımıza Sosyal Güvenlik Kurumumuzu sağlık hizmetlerinin finansmanın sağlanması, sağlık sigortası kapsamı ve özel sağlık kuruluşlarının bu kapsamda sundukları hizmetlerin denetlenmesi ve düzenlenmesi, özel sağlık kuruluşlarının sunduğu bakım hizmetlerinin finansmanına yönelik alınması gereken tedbirler ve öneriler hakkında ayrıntılı bilgi almak amacıyla davet ettik."
Komisyonda ilk olarak önümüzdeki haftalarda gerçekleştirilmesi planlanan İstanbul ziyaretine ilişkin konuşuldu. CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, "Görüyorum ki sadece üst düzey bürokratlardan alınan bilgiler konuyu anlamada yeterli değil. Valilik, Sağlık Müdürlüğü, 112 Komuta Merkezi’ni ziyaret ederek kendimiz bizzat görerek sorunu anlamalıyız" dedi.
İstanbul ziyaretinin tarihi henüz netleşmezken ziyaretin bir gününü yenidoğan çetesi mağduru ailelerin ziyaretine ayrılacağı ifade edildi.
"Bu işlemler 9 il tarafından yapılıyor. Toplamda 242 tabip tarafından incelenmektedir"
Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul, Sağlık Bakanlığı'na bağlı 908, bin 331 özel hastane ve 162 üniversite hastanesi olduğunu belirtti. Özel hastanelerle sözleşmelerin bir yıl üzerinden yapıldığını belirten Usul, şu ifadelere yer verdi:
"Sözleşmelerimizin hazırlanması Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştiriliyor. Sunulmayan sağlık hizmetlerinin fatura edilmesi durumunda ödenen tutar ve üstüne 10 kat ceza uygulanır. Kanuna aykırı ücret ilave edilmesinde ise ödenen tutar ve üstüne beş kat ceza uygulanıyor. Müfettiş raporuyla tespit edilmesi halinde cezai işlemler uygulanarak sözleşme 3 yıl süreyle feshediliyor. Suistimal olabilecek alanlara yönelik incelemeleri yapmaktayız. Veri incelemesi sonrasında tespit edilen yersiz ödemenin de yer aldığı durumlar gerekli birimlere gönderiliyor.
Yoğun bakım hizmetleri ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri arasındadır. Yoğun bakımda hastanın yattığı ilk gün ile son gün arasında hizmet başına ödeme yöntemiyle faturalandırılır. Aynı sağlık kurumunda aynı gün birinci seviyeden üçüncü seviyeye yükseldiyse üçüncü seviye yani ücreti daha yüksek olan üzerinden faturalandırılır."
Fatura incelemesinde yer alan kriterlere değinen Usul, "Bu işlemler 9 il tarafından yapılıyor. Toplamda 242 tabip tarafından incelenmektedir" dedi. Usul, yenidoğan yoğun bakımlarının çoğunun ise özel hastanelerde olduğunu ifade etti.
"Özel sektörde yenidoğan sayısı yıllardır bir sıkıntıyı ortaya koyuyor"
CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, "Ruhsatı iptal edilen hastanelerin usulsüzlükleri incelendiğinde cezai işlem de uygulandı mı ruhsat iptali dışında? 112’den sevk edilen hastaların örgütsel bağını anlayabildiniz mi? 2022’den sonra özel hastane yoğun bakımlarına kamu ödemelerinin azaldığını görüyoruz bunun nedeni nedir?" sorularını dile getirdi.
Usul, "Ruhsatı iptal olduktan sonra il müdürlüğümüz tarafından alacakları tamamen donduruldu herhangi bir ödeme yapılmıyor. 112 ile sevkli gelmesi durumuyla ilgili fatura inceleyici hekimlerimiz bunu talep edebiliyor fakat bunun özelinde bir araştırmanın kurumumuz tarafınan mümkünatı bulunmuyor. 112’yle mi gelmiş kendisi mi gelmiş istatistik yok" dedi.
CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, "Genel sağlık sigortası artan miktarda hizmet satın alıyor. Üç yıl süreyle fesih alan kurum sayısı kaç, kaçı İstanbul’da? Vakıf hastanelerini kamu sayıyorsunuz ama bunlar özel hastane. Bu da kötü kullanımı birlikte getirir. Kurumun kendi müfettişleri tarafından hastanenin yatak sayısında fazla hasta faturalandırıldığını nasıl anlayamıyorsunuz da süreklilik gösteriyor? Yoğun bakımda yatan bir hastadan aynı gün başka bir hastane tarafından faturalandırılma yapılması yoğun bakıma aykırı bir şey. Özel sektörde yenidoğan sayısı yıllardır bir sıkıntıyı ortaya koyuyor. Şafak hastaneler grubu ile ilgili 32 soruşturma yapılmasına rağmen bu sözleşmenin devam etmesi mantıklı mı" dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bakan Yardımcısı Adnan Ertem, "Şafak Hastanesi özel bir durum. Üzerine gidildi ama her defasında iptali tedbir kararı aldılar. Şafak hastaneleri ile devam eden 189 davamız var" dedi. Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Usul ise, "2020- 2024 arasından 55 özel hastane feshedildi, 24 tanesi İstanbul’da" dedi.
"Devlet bu kadar mı aciz ki özel hastanelere durmadan peşkeş çekiyor?"
CHP Uşak Milletvekili Ali Karaoba ise şunları söyledi:
"Bugün ülkenin ekonomik koşulları ile birlikte özel hastaneler zaten fark almak zorunda ama siz popülist yaklaşıp yüzde 200'ü geçemez derseniz bunlar komik kalır. Hastaneler bunu almak zorundalar ayakta kalmak için. Bunun bir üst sınırını belirleyin ve denetimini doğru yapın. Müfettiş raporundan Şafak Hastanesine bakıyorum, 'yaptımlar caydırıcı olması beklenirken tam tersine kalp ve damar cerrahisi branşında hayatın olağan akışı ile açıklanamayacak şekilde artmıştır. Bu durumda incelenen hastanelerin kamuyu zarara uğratma iradesinin devam ettiği görülmektedir' deniliyor. 2007 yılından günümüze kadar sistemli ve süreklilik içerecek şekilde zincirleme olarak yaptığı görülüyor. 200 milyon dolar SGK'yı dolandırdığı ve para kazandığı tespit edilmiş oluyor.
Balık baştan kokar. Denetimlerinizi istediğiniz kadar yapın eğer bunun bir yaptırımı yoksa olmaz. Bunun çözümünü de bulamazsınız. Özel hastanenin bu kadar yüksek sayıda olduğu kaç Avrupa ülkesi var? Devlet bu kadar mı aciz ki yenidoğan yatak sayısını arttırmıyor da özel hastanelere durmadan peşkeş çekiyor?"
"Gördüğümüz kadarıyla hep fatura üzerinden denetleme yapıyorsunuz"
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, "Gördüğümüz kadarıyla hep fatura üzerinden denetleme yapıyorsunuz. Çıkıp sahaya gidip denetleme yaptığınızı görmüyoruz. Hekim açığımız var özel muayenehanesi olan hekimlerle de anlaşarak neden istifade etmiyoruz? Bunları kontrol altına alamamaktan endişe ediliyorsa kontrol altına alınabilir. Önemli olan hastanın hizmet alması. İki katından fazla muayene ücreti alınamaz maddesinin ya uygulanması ya da değiştirilmesi gerekiyor. Kimsenin o sınırı aşamaması lazım. Caydırıcı cezaların olması lazım. Aldığının üç beş katı cezalar değil" dedi.
"Müfettişlerimizin talimatıyla 19 doktordan oluşan bir heyet oluşturduk"
Rehberlik ve Teftiş Başkanı Uğur Ecevit şunları söyledi:
"Ülke genelinde 440 müfettişimizle denetim yapıyoruz. Sağlık alanı denetimi, ödeme durdurma işlemleri, sosyal sigorta denetimleri, kurum içi denetimler, veri analiz çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Kurumumuz sağlık hizmeti satın alan taraf durumunda. Kurum zararına neden olan filler tespit edildiğinde ise aylık fatura dönemine ait aylık faturanın yüzde 80'ini geçmeyecek şekilde durdurabiliyoruz. Sistematik bir durum söz konusuysa üç yıl süreyle sözleşmemiz feshediliyor.
Yenidoğan soruşturması 27.11.2013 tarihinde kurumumuza gelen yazı ile 12 hastane incelemeye alındı. Bir gün sonra da müfettiş görevlendirdik, halihazırda 10 müfettişimiz devam etmekte. Üç hastanenin daha denetime alınması talebi üzerine bu hastaneler de denetime tabii tutuldu. Kurumumuz iddianamede suçtan zarar gören sıfatıyla yer almakta. Müfettişlerimizin talimatıyla 19 doktordan oluşan bir heyet oluşturduk. İnceleme kapsamında; kamu zararı miktarı tespiti, sağlık uygulama tebliği aykırılıkları, gerçekte yapılmayan işlemlerin tespiti yapılıyor. Güncel durumda halihazırda Sağlık Bakanlığı 9 hastanenin ruhsatını askıya aldı. O gün itibarıyla hiçbir ödeme yapılmıyor. 4 hastaneye ilişkin ise teftiş heyeti olarak ruhsat durdurulmasa da ödemeler 6 ay süreyle durduruldu. 06.12.2024 tarihli kararla ise bu hastanelere kayyum atandı."
"Medula sistemleri kapatıldı, ödemeleri kesildi"
İstanbul SGK İl Müdürü Harun Sertbaş ise sunumunda şunları söyledi:
"Yaklaşık 8 milyon ödenmek üzere reçete geliyor bize. Eylül ayında 4,6 milyon ödeme yapmışız. İstanbul'da 4 bin 500 personelimizin yüzde 10'u sağlık ile görevli. Bu kadar hastaneye ve eczaneye hizmeti 184 personel ile sürdürüyoruz. Hekimlerimiz burada inceleme yapıyor faturalar üzerinden. ikincisi bu faturalara yapılan itirazları değerlendiriyor. Üçüncüsü; denetim elemanı olarak çalışarak incelemeler yapıyorlar.
Yenidoğan soruşturmasında 10 hastanenin ruhsatları iptal edildiği bilgisi ulaştığı anda Medula sistemleri kapatılarak yeni hasta girişi durduruldu ve ödemeleri kesildi."
"İstanbul'da 50 hekimle denetim yapılması kabul edilemez"
CHP'li Murat Çan, "Bir dilekçe olmasaydı bu ölümler, haksız ödemeler fark edilmeyecekti sistem aynı hantallıkla devam edecekti. SGK bugün kapattığı 15 hastaneyi 27.11.2023 tarihinde savcılıktan gelen yazıya kadar aklına getirmemiş. Olası ölümlerle ilgili koruyucu mekanizma geliştirmeyi aklına getirmemiş. Piramit tersine dönmüş adli merciler devlet kurumuna yol gösteriyor. SGK'ya 'seni soyuyorlar' demiş. Devleti ters döndürmüşler. Bize anlattığınız detaylı incelemeler nerede? Organize bir çete çocukları öldürmüş, para almış. Devletin bu işten ne kadar zarar ettiğini hala hesap etmeye çalışıyoruz. Sizin savcılığa buradaki usulsüzlüğü bildirmeniz gerekirken onlar size 'burada usulsüzlük var, tekrar bakın' diyor. Yani bunu sizin bulma imkanınız yok" dedi.
Soruya yanıt veren Bakan Yardımcısı Ertem, şu ifadelere yer verdi:
"Bu demek değildir bu hastanelerde denetim yapmıyoruz. Denetim sürekli olarak var. Bazen doğrudan bazen ise şikayet üzerine denetim yapılıyor. Şikayet üzerine denetimler daha ayrıntılı olsa da sürekli denetimler yapılıyor. Bu soruşturulan hastanelerde de 76 milyon lira kurum zararı tespit edilerek 2023 yılı başında işlem uygulanmış. Bizi ilgilendiren tarafı yüzde 99 düzeyinde maddi tarafı. Yenidoğan veya yetişkin ölümü olarak adlandırmasını biz yapamayız. Biz burada yersiz ödeme, dolandırıcılık. Benim 'yenidoğan çetesi' deme imaknım yok. O döneme ilişkin olarak SGK müfettişlerinin yaptığı denetim tamamen fatura ayrıntısı üzerinden. Kendi doktorlarımız yetmediği için Sağlık Bakanlığından 13 doktor aldık. Öncesinde yapılan denetim ile Savcılık tarafından verilen bir görev üzerinden yapılan denetim aynı olamaz. Görüldüğü kadarıyla bu cezalar muayene farkında yapılan fazlalıklar üzerinden yapılmış. Her bir faturanın tek tek denetlenmesi gibi bir mekanizma olamaz. Onun için örneklem yöntemi benimsenir. Yenidoğan ile ilgili denetimler yaptım ama Sağlık Bakanlığı'nın tespit ettiği şey ölümler. Benim yaptığım denetim maddi zararların denetimi."
"Benzer olayların yaşandığı başka hastaneler olup olmadığına yönelik çalışmanız var mı?
CHP'li Kayıhan Pala ise şunları söyledi:
"İki tane makro sorun var. Birincisi çok ciddi bir personel eksikliği var. İstanbul'da 50 hekimle denetim yapılması kabul edilemez. Gerçek bir denetim yapılmasın diye kasıtlı olarak yapılmıyorsa ciddi bir zaaf var. Yeterli özlük haklarını tanımazsanız kadrolar boş kalır. Denetim ekibi oluşturmak için Sağlık Bakanlığı ile eş güdüm içinde çalışmasını sağlamalıyız. Bu sorunu yalnızca pansumanla değil köküne inerek çözmeye çalışıyoruz. Kurumun olayları ön görme açısından potansiyelinde zayıflık var. Bunlar çok daha önceden öngörülüp yasal düzenlemeler zinciri ile önüne geçilmesi lazımdı. Bugüne kadar açılan soruşturmalar sonucunda kaç çete saptandı? Ben 6 tane çete saptamış durumdayım. Bir ilaç ile ilgili endikasyonu dışında kullanımı '819 milyon lira zarara uğratıldı' diye müfettiş raporu var. Bu çetelerdeki ortak noktalardan yola çıkarak çeteleşmenin önüne geçebiliriz. Buna benzer olayların yaşandığı başka hastaneler olup olmadığına yönelik çalışmanız var mı?"
Soruya yanıt veren Bakan Yardımcısı Ertem, "Personel eksikliği var. Uzman doktorun faturaya bakması ne kadar doğrudur bilmiyorum. Evden çalışma ve hak kayıplarının önlenmesi, görevlendirme gibi yöntemlerle bu sorun çözülmeli. Çete ifadesinden ziyade, bu hukuki bir tanımlama, tespitlerimizle ilgili savcılığa bilgi veriyoruz" dedi.