Türkiye güne İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikte belediye yöneticileri ve iş insanlarının gözaltına alınmasıyla başladı. İmamoğlu ve yakın çalışma arkadaşları çok sayıda polis eşliğinde gözaltına alınarak emniyete götürüldü. İstanbul'da başlayan olağanüstü gün ülke gündemini değiştirdi, ekonomiyi etkiledi. ANKA Haber Ajansı, sabahın erken saatlerinden saat 14.00'e kadar olan gelişmeleri derledi... İşte sabah saatlerinden itibaren yaşananlar:
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın üç ayrı soruşturmada gözaltı kararları verdi. Başsavcılık, İBB'ye yönelik "Kent Uzlaşısı" ve "Medya AŞ" başta olmak üzere bazı iştiraklerine yönelik ihale soruşturması kapsamında İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun da aralarında bulunduğu 106 kişi hakkında gözaltı kararı verdi. İmamoğlu evinde yapılan aramanın ardından gözaltına alındı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan açıklamaya göre İmamoğlu, Terör Suçları Soruşturma Bürosu ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından yürütülen iki ayrı soruşturma kapsamında gözaltına alındı.
“Nitelikli dolandırıcılık ve ihaleye fesat karıştırma” soruşturması
Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından başlatılan soruşturmada İmamoğlu suç örgütü lideri, örgüt yöneticisi konumunda ise Murat Ongun, Tuncay Yılmaz, Fatih Keleş ve Ertan Yıldız gösteriliyor. Söz konusu isimlere “suç örgütü yöneticisi olmak, suç örgütüne üye olmak, irtfikap, rüşvet, nitelikli dolandırıcılık, kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirme, ihaleye fesat karıştırmak” suçlaması yöneltiliyor.
Bu kapsamda gözaltına alınan isimler arasında İmamoğlu'nun danışmanı ve Medya AŞ yöneticisi Murat Ongun, İmamoğlu'nun kampanya yöneticisi Necati Özkan, İBB Genel Sekreteri Can Akın Çağlar, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Buğra Gökçe, İBB Kültür AŞ Genel Müdürü Murat Abbas gibi isimler yer alıyor.
"Kent uzlaşısı" soruşturması
Terör Suçları Soruşturma Bürosu tarafından başlatılan soruşturmada ise 31 Mart yerel seçimlerinde hayata geçirilen "kent uzlaşısı" suç olarak gösteriliyor. Başsavcılık "kent uzlaşısı”nın PKK'nın metropollerdeki etkinliğini artırma amacı taşıdığı iddiasında bulunurken İBB iştiraki olan İPA ve BİMTAŞ bünyesinde de terör örgütü mensupları ve sempatizanlarının işe alındığını öne sürdü.
İmamoğlu'nun gözaltına alınan diğer isimlerle birlikte yerel seçimlerde PKK/KCK terör örgütüne yardım etme suçunu işledikleri iddia edildi. Bu soruşturma kapsamında gözaltına alınan isimler arasında ise İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Şişli Belediye Başkanı Resul Ekrem Şahan, Reform Enstitüsü Başkanı Mehmet Ali Çalışkan, Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Ebru Özdemir de yer alıyor.
Gezi soruşturması
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen son operasyon ise Gezi Parkı eylemlerine ilişkin. Gazeteci İsmail Saymaz bu soruşturma kapsamında sabah saatlerinde gözaltına alındı. Saymaz'ın "bir plan ve senaryo dahilinde yürütülen kalkışma olaylarını tüm ülkeye yaymaya çalıştığı" iddia edildi.
İmamoğlu’ndan gözaltı öncesi videolu açıklama: "Ben kendimi milletime emanet ediyorum"
Gözaltı işlemi için polislerin evine geldiği dakikalarda bir açıklama yapan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, "Üzülerek söylüyorum; milletimizin iradesini gasp etmeye çalışan bir avuç akıl, benim sevgili polislerimi, ülkenin emniyet güçlerini kötülüğe alet ederek, 16 milyon İstanbullu’nun konutunun kapısına yüzlerce polis yığmıştır. Büyük bir zorbalıkla karşı karşıyayız ama yılmaycağımı bilmenizi istiyorum. Hepinizi çok seviyorum. Ben kendimi milletime emanet ediyorum. Dimdik ayakta olacağımı bütün milletim bilsin. O kişiye ve onun bütün süreci aparat gibi kullanan aklıyla mücadeleye devam edeceğim" dedi.
İstanbul’da olağanüstü önlemler: Eylem yasağı, Vatan Caddesi'ne abluka, internete kısıtlama
Aynı dakikalarda İstanbul Valiliği de, olağanüstü önlemleri açıkladı. Açıklamada "Valiliğimizce il genelinde kamu düzenini muhafaza etmek ve oluşabilecek provokatif eylemlerin önüne geçmek için 19 – 23 Mart tarihleri arasında 4 gün süreyle her türlü toplantı, gösteri ve basın açıklaması yasaklanmıştır" denildi. İstanbul Emniyet Müdürlüğünün bulunduğu Vatan Caddesi başta olmak üzere çok sayıda yol, bölgedeki metro istasyonları ve Taksim metro istasyonu ulaşıma kapatıldı.
İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından İstanbul özelinde internet erişimi kısıtlandı. Tüm yurtta da sosyal medya platformarında bant daraltılmasına gidildiği, platformların ya hiç çalışmadığı ya yavaşladığı gözlendi. İnternet ve sosyal medya kısıtlamasına tepki gösteren İfade Özgürlüğü Derneğinden Prof. Dr. Yaman Akdeniz, "İktidar, halkın haber ve bilgi edinme hakkını ‘keyfi’ bir şekilde engelliyor" değerlendirmesinde bulundu.
Özgür Özel’den ilk açıklama: Bir sonraki cumhurbaşkanımıza darbe girişimi ile karşı karşıyayız
İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından ilk açıklama CHP Genel Başkanı Özgür Özel’den geldi. Özel, "Milletin yerine karar vermek, halkın iradesinin yerine geçmek ya da ona engel olmak için güç kullanmak darbedir. Şu anda bir sonraki cumhurbaşkanını milletin belirlemesine engel olmak üzere bir güç devrededir. Bir sonraki cumhurbaşkanımıza darbe girişimi ile karşı karşıyayız... Milletimiz devletini sever ama birileri tarafından devlet milletin karşısına dikilirse millet buna izin vermez. Esas güç millettir ve en sonunda millet kazanır... Yine öyle olacak. Teslim olmayacağız. En sonunda yine milletin dediği olacak ve Türkiye kazanacak" dedi.
Özgür Özel İstanbul'da
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, ilk açıklamasının ardından CHP Genel Merkezindeki planlı MYK toplantısını iptal etti, kurmaylarıyla birlikte İstanbul'a hareket etti. İstanbul'da önce Ekrem İmamoğlu'nun eşi Dilek İmamoğlu'nu ziyaret eden Özgür Özel, daha sonra Saraçhane’de bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı binasına geçti.
CHP, yurt genelindeki üyelerini ve yurttaşları saat 14.00'te il başkanlıkları önünde toplanmaya çağırdı.
Dilek İmamoğlu: Kendini milletine emanet ediyor, millet bunun hesabını gün gelecek soracak bunu herkes de biliyor
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun eşi Dilek İmamoğlu, Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına ilişkin, ''Ekrem bizi, biz Ekrem’i halkına ve kendine emanet ediyor. Kendini milletine emanet ediyor. Millet bunun hesabını gün gelecek soracak bunu herkes de biliyor. Çünkü bu kadar adaletsizliğin ve hukuksuzluğun karşısında hiç kimse susmayacak'' dedi.
Selim İmamoğlu: ''Adalet gelecek ve insanlar adaletin kendisinden korkacaklar''
Ekrem İmamoğlu'nun oğlu Mehmet Selim İmamoğlu, ''kelimeler kifateysiz'' diyerek, yaşananlara ilişkin şunları söyledi:
''Bir terörist alır gibi şafak vakti sabahın köründe geliyorsunuz bu ülkeyi belki de ileride yöneteceğini bildiğiniz bir insanı geliyorsunuz evinden alıyorsunuz. Dün diploma kararı, usulsüz bir karar. Ne söyleyebilirim ki yani bu şeytanlıktan başka bir şey değil. Devran dönecek ve insanlar Ekrem İmamoğlu'ndan korkmayacaklar. Adalet adaletten korkacaklar günün sonunda. Adalet gelecek ve insanlar adaletin kendisinden korkacaklar.''
Siyasi parti liderleri operasyonlara tepki gösterdi
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu: "Recep Tayyip Erdoğan iktidarının bugün yaptığı işin adı Anayasal düzeni ortadan kaldırma teşebbüsüdür. Bu tam manasıyla bir sivil darbedir. Bu korkunç adım, Recep Tayyip Erdoğan marifetiyle işlenen anayasal bir suçtur. Buradan Cumhuriyetin şerefli savcılarına suç duyurusunda bulunuyor bu zorbalığı aziz milletimize de şikayet ediyorum."
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan: "DEM Parti olarak, demokratik siyasete yönelik her türlü baskıya karşı durmaya devam edeceğiz. İstanbul halkının ve Türkiye’de demokrasi mücadelesi veren tüm kesimlerin yanında olduğumuzu belirtiyor, Ekrem İmamoğlu ve gözaltına alınan herkesin derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz."
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları: "Bu operasyon hukuk sınırlarını tanımayan, siyasi bir operasyondur. Sandık, oy, makam uğruna Türkiye’deki toplumsal gerilim ve kutuplaşmayı onarılmaz bir yere doğru götürmektir. Bu ülkenin en büyük kentinin belediye başkanının siyasi sakilerle sabah baskınıyla gözaltına alınması yüzlerce yıl unutulmayacak bir utançtır. Adalete olan inancı tuzla buz eden bu operasyon, siyasetin yargı eliyle dizayn edilmesidir."
Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan: "Ülkeyi idare eden kişi de diploma tartışmasıyla karşı karşıya. Ülkeyi yönetmeye talip olan kişi de diploma tartışmasıyla karşı karşıya. Tartışmanın başladığı akşamın sabahında, sahur vakti bir belediye başkanı gözaltına alınıyor. Cumhurbaşkanlığı ön seçimine katılmasına 4 gün kala, bu gözaltının zamanlaması da son derece manidar"
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan: "Türkiye artık bir rejim değişikliğine gitmiş demektir. Artık Türkiye'de seçilmiş bir iktidar eliyle bir darbe yapılmış ama her darbenin geçici niteliği vardır ya askeri darbeyi yapan generaller ne der 'Bu geçici merak etmeyin, bir süre sonra demokrasiye geçeceğiz’ derler ama bunların normal bir demokrasiye geçme niyetinin de olmayacağı bir rejim değişikliğini maalesef Türkiye’de uygulamaya çalışıyorlar."
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu: "Arkadaşlar bu bir rezalettir. Bir akademisyen olarak hicap duyuyorum. Cumhurbaşkanlığı makamına gelmek için diploma savaşlarının yapılıyor olması Türkiye için en büyük ayıp en büyük rezalet, en büyük skandaldır."
TİP Genel Başkanı Erkan Baş: "Bu bir darbedir. Ne olursa olsun, bu güzel ülkeyi darbecilerin insafına teslim etmeyeceğiz. Tüm halkımızı ve tüm siyasi partileri, sendikaları, meslek odaları ve demokratik kitle örgütlerini hep birlikte darbenin karşısında durmaya çağırıyoruz."
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’tan ilk tepki: Hiç kimse de unutmasın, Ekrem Başkanımız yalnız değildir
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına tepki göstererek, "Bu ülkede hukukun üstünlüğünü, demokrasiyi ve millet iradesini savunan herkes bilmelidir ki, seçilmiş bir belediye başkanına yönelik bu girişimler asla ama asla kabul edilemez" dedi. Yavaş şunları vurguladı: "Dün diploma iptali, bugün sabahın erken saatlerinde Ekrem Başkanımızın evinin önüne yığılan polisler ve ekibine yönelik gözaltı işlemleri… Bu tablo, hukuk devletine yakışmıyor. Bilinmelidir ki, milletin iradesine yapılan hiçbir müdahale karşılıksız kalmaz. Hukuk dışı yöntemlerle, baskılarla, tehditlerle yapılan bu uygulamalardan en büyük zararı demokrasimiz görecektir. Ancak biz susmayacağız! Hiç kimse de unutmasın, Ekrem Başkanımız yalnız değildir!”
Borsa düştü, döviz fırladı
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi güne yüzde 6,87 düşüşle 10 bin 60 puandan başladı. Açılışta kayıpların yüzde 5'i aşmasının ardından devre kesici uygulandı. Euro/TL kuru piyasaların açılmasıyla 5 lira birden arttı, 45 TL'yi geçerek tarihi zirvesini gördü. Dolar/TL'de de 5 liralık artış yaşandı, 41.12 seviyesine çıkarak tarihi rekorunu kırdı. Gram altın da 3 bin 965 TL'ye yükselerek rekor kırdı. Merkez Bankası'nın müdahalesinin ardından döviz tarihi zirvesinden geriye düştü. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, döviz kurundaki ani artışa ve borsadaki kayıpların yüzde 5'i aşmasına ilişkin açıklamasında "Piyasaların sağlıklı işleyişi için gereken her şey yapılıyor. Uygulamakta olduğumuz ekonomi programı kararlılıkla devam ediyor" dedi.
Olağanüstü gün nedeniyle muhalefetten olağanüstü toplantılar
DEM Parti Merkez Yürütme Kurulu, son gelişmeleri ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne yapılan operasyonu değerlendirmek üzere bugün saat 18.00'de DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları başkanlığında Diyarbakır'da toplanacağını duyurdu.
İYİ Parti, Grup toplantısının ardından Genel Başkan Dervişoğlu başkanlığında Divan üyelerini ve il başkanlarını olağanüstü topladı. Dervişoğlu, toplantının ardından İmamoğlu'na destek vermek üzere İstanbul'a geçeceğini duyurdu.
Devlet Bahçeli’den ilk açıklama: "Hukuki bir tedbiri darbe diyerek karalamak, cinnet geçirmiş, akıl ve ahlak seviyesini kaybetmiş bir siyasi yozluktur"
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına ilişkin olarak, "İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı hakkında yapılan adli tasarrufu sabır ve sağduyu ile karşılamak, hukukun vereceği her türlü karara saygıyla yaklaşmak ortak sorumluluk olmalıdır. Hukuki bir tedbiri darbe diyerek karalamak, hak arayışını sokağa taşırmaya hazırlık yapmak cinnet geçirmiş, akıl ve ahlak seviyesini kaybetmiş bir siyasi yozluktur. Hiç kimse dokunulamaz, ulaşılamaz, erişilemez ve hesap sorulamaz değildir. Hukuk ile demokrasiyi, adalet ile sandığı, milli iradeyle mülkün temelini cepheleştirmek, hatta çatıştırmak için beşinci kol faaliyetine tevessül etmek yaygın şiddet olaylarına, yoğun istikrarsızlık tablosuna ve yıkıcı krizlere çağrıdır. Türk yargısına güvenim tamdır" ifadelerini kullandı.
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Amor: Otoriter devlete doğru tam gaz devam
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, "İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 100 kişiyle birlikte gözaltına alınması ve 4 günlük gösteri yasağı haberlerini büyük bir endişeyle takip ediyorum. Son aylardaki tüm hamlelerde olduğu gibi yine İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı işin içinde. Tam bir otoriter devlete doğru tam gaz ilerleniyor” açıklamasını yaptı.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan'dan muhalefete "sine-i millet" çağrısı
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına tepki gösteren Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, "Hala saf bir şekilde bu yapıyı demokrasiye davet etmenin, sükunet ve kınama mesajları yayınlamanın gereği kalmamıştır. Artık söz bitmiştir. Muhalafetin tüm milletvekilleri ve belediye başkanlarının toplu olarak 'sine-i millete' dönmesi birinci gündem olarak masaya konulmalı ve gerekirse tereddütsüz ve firesiz bir şekilde hayata geçirilmelidir" ifadelerini kullandı.
Meslek örgütleri, sendika ve derneklerden tepki
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK): "Siyasal iktidar, seçimle kazanamadığı yerel yönetimleri yargı eliyle cezalandırmaya devam ediyor. Sandıkta kaybettiklerini, hukuk dışı yöntemlerle geri almaya çalışıyorlar."
Türk Tabipleri Birliği (TTB): ''İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun dün İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu kararıyla diplomasının iptal edilmesi, bu sabah da aralarında belediye başkanlarının ve yöneticilerinin olduğu çok sayıda kişiyle birlikte gözaltına alınması, böylece anayasal bir hak olan siyaset yapma hakkının engellenmesi, ülkemizde anayasal hakların güvencede olmadığının ilanı olmuştur."
Türk Mimarlar ve Mühendisler Odası (TMMOB): "İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu sabaha karşı yapılan operasyonla hukuksuz bir şekilde gözaltına alınarak halk iradesi bir kez daha ayaklar altına alınmıştır. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği olarak; Türkiye’nin geleceğinin dikta uygulamalarından değil demokrasinin evrensel değerlerinden geçtiğini bir kez daha vurguluyoruz. Mutlaka ama mutlaka kazanacağız."
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK): "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Gün gelir zorbalar kalmaz gider!"
DİSK GENEL-İŞ: "İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının, İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu tarafından keyfi ve hukuksuz bir kararla iptal edilmesinin ardından, bugün sabah erken saatlerde evine yapılan baskınla gözaltına alınması, hukuk devleti anlayışına ve halkın iradesine yönelik ağır bir saldırıdır. İmamoğlu’nun yanı sıra, ilçe belediye başkanları ve gazetecilerin de gözaltına alınması, siyasi saiklerle yürütülen, keyfi ve hukuksuz bir operasyonun parçasıdır."
Mülkiyeliler Birliği: "Bugün CHP'nin muhtemel Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'na yönelik gerçekleştirilen operasyon, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de demokrasinin temel ilkelerinin, hukukun üstünlüğünün ve seçmen iradesinin esas alınmayacağına dair bir gösterge olduğu gibi Türkiye'nin yaralı demokrasi tarihine vurulan çok önemli bir darbedir."
Baro başkanları İstanbul'da olağanüstü toplanıyor
Türkiye Barolar Birliği, "Hukukun üstünlüğünü, yargının bağımsızlığını, insan hak ve özgürlüklerini her koşulda savunacağız" başlığıyla bir açıklama yayınladı. Açıklamada İmamoğlu'nun gözaltına alınması ve gün boyu yaşananlara şu ifadelerle tepki gösterildi: "Olayların yaşanma şekli, başsavcılık açıklamasında kullanılan ifadeler, metro seferlerine kısıtlama getirilmesi, bazı cadde ve sokaklara girişlerin engellenmesi, toplantı yasağı konması, gözaltına alınanlar için avukatla görüşme yasağı uygulanması hukuka aykırılık kaygılarını arttırmaktadır. TBB hukuki güvenlik ihlalleriyle yargının araçsallaştırıldığı uygulamalara ve bu durumun yaratacağı sakıncalara bugüne kadar defalarca dikkat çekmiştir. Son süreçte yaşananlar da ilk andan itibaren hassasiyetle takip edilmektedir."
Türkiye Barolar Birliği ayrıca yurt genelindeki baro başkanlarını olağanüstü toplantıya çağırdı. Barolar Birliği çağrısıyla tüm baro başkanları yarın İstanbul'da Olağanüstü Baro Başkanları toplantısına katılacak.