Borsa’dan hisse senedi ve diğer menkul kıymetleri banka ve aracı kurum vasıtasıyla satın alan ve satan yerli ve yabancı kişi ve kurumların vergilemesi uzmanlar dışında pek bilinmemektedir.
Zaman zaman borsa kazançların özellikle yabancıların elde ettiği kazançların vergilendirilerek sıcak para vasfından çıkartılması düşünülür.
Bu mümkün müdür? Mevcut vergileme yeterli midir? Yabancılarla yapılan çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları çerçevesinde küresel dünyada bu kazançlar bir ülkede nihai olarak vergileniyorsa artık kazancın elde edildiği ülkeye gerek yok mudur? Bu sorular merak edilen sorulardır.
Türk Vergi Sistemi henüz derinlik kazanmayan sermaye piyasalarının gelişmesini sağlamaya yönelik sistemi benimsemiştir. Bir de bizim gibi ülkelerde likidite ihtiyacı borsa kazançlarının keskin vergilenmesine olanak vermemektedir. Bunun yerine sıcak para kontrolü için “tobin” vergisi gibi küçük oranlı vergiler sürekli tartışma konusu olagelmiştir.
Zaman zaman borsa kazançların özellikle yabancıların elde ettiği kazançların vergilendirilerek sıcak para vasfından çıkartılması düşünülür.
Bu mümkün müdür? Mevcut vergileme yeterli midir? Yabancılarla yapılan çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları çerçevesinde küresel dünyada bu kazançlar bir ülkede nihai olarak vergileniyorsa artık kazancın elde edildiği ülkeye gerek yok mudur? Bu sorular merak edilen sorulardır.
Türk Vergi Sistemi henüz derinlik kazanmayan sermaye piyasalarının gelişmesini sağlamaya yönelik sistemi benimsemiştir. Bir de bizim gibi ülkelerde likidite ihtiyacı borsa kazançlarının keskin vergilenmesine olanak vermemektedir. Bunun yerine sıcak para kontrolü için “tobin” vergisi gibi küçük oranlı vergiler sürekli tartışma konusu olagelmiştir.
TAM MÜKELLEF KURUMLAR
(Türkiye’de kurulu şirketler ve diğer kurumlar)
1) Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar; yüzde 0 oranında stopaja tabi. Fakat kurumlar vergi beyanına giriyor.
2) BİST’te işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinin satışından;
a) Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketler ile yatırım fonları tarafından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 0 oranında stopaja tabi.
- Kurumlar vergisine tabi.
b) Yukarıda sayılanların dışındaki kurumlar tarafından elde edilen kazançlar;
yüzde 10 oranında stopaja tabi. (1 yıldan fazla elde tutulanlardan stopaj yapılmaz.)
GERÇEK KİŞİLER
(TC vatandaşı olan kişilerle Türkiye’de yerleşik sayılanlar)
1) BİST’te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 0 oranında stopaja tabi.
- Stopaj nihai vergidir.
- Beyanname verilmez
2) BİST’te işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 10 oranında stopaja tabi. (1 yıldan fazla elde tutulanlardan stopaj yapılmaz.)
- Stopaj nihai vergidir.
- Beyanname verilmez
DAR MÜKELLEF
(Yabancı kurumlar-merkezi Türkiye dışında olan şirketler)
1- BİST’te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar;
yüzde 0 oranında stopaja tabi.
Stopaj nihai vergidir.
Kurumlar vergi beyannamesi vermezler. Kendi ülkelerinde vergilenirler
2- BİST’te işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinin satışından;
a) Anonim, eshamlı komandit ve limited şirket niteliğindeki yabancı kurumlar ile Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenen yabancı kurumlar tarafından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 0 oranında stopaja tabi.
- Stopaj nihai vergidir.
- Ayrıca kurumlar vergisi beyannamesi vermezler
b) Yukarıda sayılanların dışındaki kurumlar tarafından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 10 oranında stopaja tabi. (1 yıldan fazla elde tutulanlardan stopaj yapılmaz.)
- Ayrıca kurumlar vergisi beyannamesi vermezler
YABANCI GERÇEK KİŞİLER
1) BİST’te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 0 oranında stopaja tabi.
- Stopaj nihai vergidir.
- Gelir vergisi beyannamesi vermezler
2) BİST’te işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklığı hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar;
- Yüzde 10 oranında stopaja tabi. (1 yıldan fazla elde tutulanlardan stopaj yapılmaz.)
- Stopaj nihai vergidir.
- Gelir vergisi beyannamesi vermezler.
https://twitter.com/MPamukoglu
