Ali Ulvi Baradan İzmirli bestekardır. Hani şu dillerde marş olmuş nihavent eser
"yemeni bağlamış telli başına/ zülüfleri düşmüş
hilal başına/ yeni girmiş onüç ondört yaşına/ edalı işveli köylü güzeli!"nin bestecisi!
Altı yıl önce yitirdiğimiz ülkemizin dünya çapında seramik çini sanatçısı ressam Ümran Baradan da Ali Ulvi Hoca’nın kızıdır.
Yaşar Aksoy Usta’nın yazdığı gibi "babasının bestelediği köylü güzelini, güzellerini resmeden" Türkiye’nin, Güzel İzmir’in gururu; silinmez imzadır!
***
Her zaman genç, güzel, üretken kalmasını
becerebilen sanat meleğiydi Ümran Hanım.
Cumhuriyet kuşağının gerçek zenginliğinden beslenen bir Atatürk sevdalısıydı.
Her fırsatta tutkusu çini, seramik ve resmin "onu var eden" olduğunu yinelerdi. İnatla,inançla, hırsla, aşkla!..
Aynı inatla, inançla, hırsla, aşkla;memleketten
memlekete ülkesini temsil etme
onurunu -en yükseğinden-yaşamıştır.
Eserleri; Malezya’dan İran’a, Bakü’den
Portekiz’e kadar; müzeleri, sarayları,
rezidansları süslemiş, seçkin sanatseverlerin
koleksiyonlarını zenginleştirmiştir.
Evrensel bir kimliktir özetle!
***
Doğaya tapardı. Deniz sevdalısıydı da.
Deryanın yaramaz çocukları martıları, yakamozu seyretmeyi,
sonra da tuvaline dökmeyi çok severdi.
Bir de Cahit Sıtkı dizelerini:
"bu akşam vakti deniz/ sanki gelmiş de dile/
nedametin sesiyle/ çarparak kayalara/ yetmez mi diyor deniz/ karada çektiğiniz!"
Bahçesinin her tarafı -neredeyse- beyaz ve sarı çiçeklerle açan Yasemin ağaçları ile bezenmişti.
Çok severdi Yasemin’i çok!
Kızına da "Yasemin" ismini bu nedenle vermiş, onu "hayatın anlamı mutluluğun nedeni" olarak görmüştü!
***
Eğitime de büyük katkısı olmuş hayırseverdi.
En büyük eserlerindendir bugün Kemalpaşa’daki
Ümran Baradan Güzel Sanatlar Lisesi! Mimarisi kendisine aittir.
Okulu yaptırmış, inşaatında bizzat sevgili eşi Baykal Çaygöz ile -emekçi gibi- çalışmış sonra da İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağışlamıştır.
1999’dan beri açık okul, resim ve müzikte sayısız yetenekler kazandırmıştır.
Bugün annesinin emaneti gördüğü okulun her şeyi ile; kızı Yasemin Dündar Baradan Hanım ilgilenmektedir.
Kemalpaşa’daki Ümran Baradan Müzesi, Konak Varyant’taki Çocuk Müzesi de sanatçının sanata, kültüre armağanıdır!
***
Sanatı seven, aydınlığı çok seven, haksızlığa karşı çıkan, Cumhuriyetçi ilkelerde buluşan insanların hayran olduğu, örnek aldığı kişiliktir Ümran Baradan.
Mustafa Kemal Atatürk’ün çağdaş bir Türk kadınını tanımladığı profildeki gibidir Ümran Baradan.
Günümüzde sanata tükürenlerin, sanata/sanatçıya zulmü layık görenlerin, okuyan/düşünen/çağdaş/aydınlık insanların istenmediği, sanat merkezlerinin yakıldığı, kitapların bomba sayıldığı Türkiye’de Ümran Baradan gibi sanat elçilerinin sayısının artması dileğimizdir.
***
Romalı Bilge Seneca der ki; "Yeryüzünde gün ışığına
layık olmayan nice insanlar vardır. Ama güneş her gün doğar!"
İşte o ışığı fazlasıyla hak edenlerden biriydi ‘’fiziği gibi ruhu da güzel’’ Ümran Hanım.
Ölüm hayata sığardı. Hayatsa ölüme sığmazdı, ölümü aşardı.
Yaşarken yaptıklarıyla ölümsüzlüğü yakalamıştır Ümran Baradan. 66 yıllık ömrü, hep ölümünü aşacaktır.
O; Gönül Sayfamız’da!
Yorgunluk gideriyor şimdi!...
https://twitter.com/Atikopruluoglu
