ÇİN EKONOMİSİNDE GELİŞMELER NE YÖNDE?

Çin ekonomisi 2018 yılında yüzde 6.6 büyüme oranı ile son 28 yılın en düşük oranda büyümesini gösterdi. 2019 büyüme hedefi de yüzde 6-6.5 aralığında.

Sanayi üretimi ise geçtiğimiz şubat ayında yüzde 5.3 oldu. Bu son 17 yılın en yavaş artışı demek. Perakende satışlar geriliyor.

OTOMOBİL SATIŞLARI DÜŞÜYOR

Temmuz ayından bu yana gerileyen otomobil satışları Şubat’ta geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 13.8 oranında düşerek 1.5 milyon adet düzeyinde gerçekleşti. Otomobil satışlarındaki gerilemede ekonomideki yavaşlamanın yanı sıra tüketicilerin genelde araç alımını ertelediği Yeni Yıl tatilinin etkili olduğu söyleniyor. Diğer taraftan, bu dönemde hibrit ve hidrojen yakıtlı yeni enerjili araçların satışları yıllık bazda yüzde 53.6 yükseldi.

TİCARET SAVAŞINDA YUMUŞAMA

Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı 2019 yılına damgası vuran bir olay. İki ülke arasında yapılan görüşmeler netice vermiş gibi. ABD Başkanı Trump’ın Çin’den yapılan 200 milyar USD’lik ithalata yönelik 1 Mart 2019’da devreye girmesi beklenen ek gümrük vergilerini belirsiz bir süre için erteleme kararı olumlu kabul ediliyor. Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi’nin bir araya gelerek ticaret savaşının sona erdirecek anlaşmayı imzalayacaklarını açıklamışlardı. Ancak imza işi nisan sonuna bırakılmış durumda. Bu da acaba olumsuz bir gelişme olur mu, endişesini yaratıyor.

İHRACAT GERİLİYOR

Şubat ayında ihracat yıllık bazda yüzde 20.8 oranında geriledi. Ocakta yıllık bazda yüzde 9.1 yükselen ihracat Şubat ayında yüzde 20.8 gerileyerek beklentilerin oldukça altında gerçekleşti. İthalat ise aynı dönemde yüzde 5.2 azaldı. Ocak ayında 39.2 milyar dolar olan dış ticaret fazlası şubat ayında 4.1 milyar dolar oldu. Dış ticaret verilerinin öngörülerin oldukça altında gerçekleşmesi ticaret savaşı endişeleriyle siparişlerin daha önceki dönemlere çekilmiş; Şubat ayındaki hızlı düşüşte Çin Yeni Yıl tatilinin de etkili olmasıyla açıklanıyor.

ENFLASYON DÜŞÜYOR

Tüketici enflasyonu şubatta bir yılı aşkın sürenin en düşük seviyesinde gerçekleşti.

Şubat’ta tüketici fiyatları aylık bazda yüzde1, yıllık bazda ise yüzde 1.5 oranında artış kaydetti. Dört aydır gerileyen yıllık tüketici enflasyonu bir yılı aşkın sürenin en düşük seviyesinde gerçekleşti. Enerji ve gıda fiyatları hariç çekirdek enflasyon da Şubat’ta yüzde 1.8 seviyesine geriledi. Aynı dönemde aylık bazda yüzde 0.1 oranında azalan üretici fiyatları yıllık bazda yüzde 0.1 artarak Eylül 2016’dan bu yana en düşük seviyesindeki seyrini sürdürdü.

Enflasyondaki bu düşüşün ekonomik büyümedeki gerilemeden kaynaklandığı belirtiliyor.

ÇİN’in BORÇ SORUNU

Çin’in kamu borcu GSYH’nin yüzde 300’ünü aştığı tahmin ediliyor.

Gölge bankacılık kanalıyla ekonomiye kazandırılan fonlar GSYH’nin yüzde 70’ini oluşturuyor. 2018’in üçüncü çeyreğinde bu fonların tutarı 8.8 trilyon dolar.

Çin hükümeti bu tutarının azalması için birçok önlem alarak bu varlıkların kullanımında kısıtlamalar getirdi. Ama yine de bu tutarlar oldukça yüksek kabul ediliyor.

YABANCI SERMAYE GİRİŞİNİN TEŞVİKİ

Çin Parlamentosu, ülkeye yapılan yabancı yatırımlara ilişkin yeni yasayı onayladı. Bu yasa ile yabancı şirketler için şeffaf bir ortam yaratılarak ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin karşılaştığı güçlüklerin ortadan kaldırılması hedefleniyor. Zorunlu teknoloji transferini ve Hükümetin müdahalesini kaldıran yasa taslağı 1 Ocak 2020’de yürürlüğe girecek.

TÜRKİYE’ye ÇİNLİ TURİST GELİYOR

2018’de Çin’den Türkiye’ye 400 bine yakın turist geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, Çin’den ülkemize gelen ziyaretçi sayısı 2018’de yıllık bazda yüzde 59.4 oranında artış kaydederek yaklaşık 400 bin kişi oldu. Çin, turist sayısının 200 bin kişinin üzerinde olduğu ülkeler dikkate alındığında, 2018 yılı genelinde turist sayısında en hızlı yıllık artışın görüldüğü üçüncü ülke konumunda bulunuyor. Önceki yıl yüzde 0.76 olan Çinli turistlerin toplam içerisindeki payı 2018 yılında yüzde 1’e yükseldi. Söz konusu artışta Çin’de 2018 yılının “Türkiye Turizm Yılı” olarak ilan edilmesinin yanı sıra iki ülke arasındaki ilişkileri artırmak amacıyla atılan adımların etkili olduğu görülüyor. 2019 yılının ilk ayında ise Çin’den gelen turist sayısı 25 bin kişi düzeyinde gerçekleşti.

DOĞUM ORANI DÜŞÜYOR

Resmi kayıtlara göre, Çin’de doğum oranı 2018 yılında son 70 yılın en düşük düzeyine indi. Çin, 1979’dan beri uyguladığı aile başına tek çocuk politikasını 2016 yılında esneterek, kentlerde yaşayan çiftlerin iki çocuk sahibi olmasına izin vermişti. Ancak, veriler nüfus kontrollerini gevşetme politikasının etkili olmadığını gösteriyor. Ülkede doğum oranı düşerken, yaşlı nüfusun hızlı yükselmesi endişe yaratıyor.

SONUÇ

Çin her yönüyle ama özellikle ekonomisi ile takip edilmesi gereken süper güç. Türkiye’nin de ilişkilerini geliştirmesi gereken ülkelerin başında geliyor.

Kaynak: Türkiye İş Bankası Çin Mart Bülteni

https://twitter.com/MPamukoglu
https://www.facebook.com/mustafa.pamukoglu.90