GÜNEYDOĞU ve DOĞU'daki İŞADAMI SIKINTIDA!

Diyarbakırlı işadamları ile sohbet ediyoruz. Onların savaş dediği terör olayları nedeniyle bölgede ticaretin büyük sıkıntılara girdiğini ifade ediyorlar. Sohbetten çıkan hususlar şöyle:

Diyarbakır Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında 81 il arasında 67.sırada. Nüfus büyüklüğü bakımından 12. nüfus yoğunluğu bakımından ise 11. sırada yer almaktadır. Bu durum diğer bölge illerinde de hemen hemen aynı.

Bölgede faaliyet gösteren işletmelerin karşılaştığı yapısal sorunların başında finansman ve kalifiye eleman ihtiyacı, yetersiz teknoloji, yüksek maliyetler, kurumsallaşamama ve olumsuz rekabet koşulları ile mücadele etmek geliyor.

Finansmana erişim ise en büyük sorun. Bölge işletmeleri özkaynak bakımından yetersiz. Finansman açığını kredi ve dost çevrelerinden ödünç alma yoluyla gidermeye çalışıyorlar. Kredi temin edemeyen işletmeler kısa sürede faaliyetlerini durdurmak zorunda kalıyor.

BANKA KREDİLERİNDEKİ ZORLUKLAR

İşadamları bankaların bölge faaliyetlerinden şikâyetlerini şöyle sıralıyorlar:

1-Yeni kredi vermiyorlar
2-Kredi limitlerini artırmıyorlar. Hatta kredi limitlerini azaltıyorlar.
3-Kredi teminatları için verilen gayrimenkullerin ekspertiz değerinin ancak yüzde 70’i kadarını kredilendiriyorlar. Oysa Batıda böyle değil. Ekspertiz değerinin yüzde 25 fazlasına tekabül eden tutarı kredi olarak verebiliyorlar.
4-Batıya göre kredi riskini daha fazla görüp yüksek faiz uyguluyorlar.

SİGORTA YAPTIRMAK DA ZOR

Diyarbakırlı işadamları sigortacılık sektöründen de şikâyetçi. Sigorta şirketlerinin bölgede sigorta teminatı konusunda çok ihtiyatlı davrandıklarını ve birçok işletmenin sigorta yapamadığını belirterek, bunun da haksız rekabet yarattığını ifade ediyorlar.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1-KOBİ, esnaf ve sanatkârlara faizsiz can suyu kredisi verilmeli
2-Esnafın sosyal sigorta, vergi ve kredileri en az 1 yıl ertelenmeli ve bu ötelemenin faiz yükü Hazine tarafından karşılanmalı
3-İşten çıkartmaları önleyecek tedbirler alınmalı. Bunun için teşvik sistemine sigorta prim teşviki tekrar ilave edilmeli
4-Bankalar işletmelere finansmana erişim bakımından daha fazla yardımcı olmalı ve risk primi karşılığı yüksek faiz uygulamaktan vazgeçmeli
5-Bölgeye uygulanan teşvik sistemi daha etkin hale getirilmeli
Dilekleri, bu ekonomik reçeteyi uygulamaya koyacak bir merkezi yönetimin oluşması. Ama bölgedeki ekonomik zorlukların kalıcı çözümünün yerel yönetimden geçtiğini de vurgulamayı ihmal etmiyorlar.

ESAS ÇÖZÜM

Diyarbakırlı hemşerilerimin canı yanmış durumda. Tespitleri doğru. Ancak özerklik taleplerine gidecek bir anlayışı ileri sürmeleri hususunda mutabık olamıyoruz. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi anlamında bir yönetim anlayışını öteden beri biz de savunuyoruz. Ama bizim savunduğumuz demokratik özerklik, özyönetim gibi sistemler değil. Çünkü HDP’nin parti programında ekonomik her tespit ve çözümün arkasına demokratik yönetimi koyması esas amacını ortaya koyuyor. Kapitalizme karşıyız diyor; çözüm, demokratik özyönetim. Kadın hakları sorununun çözümü demokratik özyönetim... Her şeyin çözümü bölgeye özerklik verilmesinden geçiyor.

İşadamlarının şu andaki önerileri kısa vadeli yarar sağlayacak çözümlerdir. Oysa esas çözüm bölgesel gelişmiş farklarını ortadan kaldıracak üretime ve ihracata dayalı kalkınma modelidir.

- Dış kaynağa olan bağımlılığın azaltılması.
- İşletmelerin özkaynaklarını güçlendirecek iç tasarrufların artırılması.
- Bölgede yaşanan Batının desteklediği terörün sona erdirilmesi, bölge halkının artık ABD’nin planlarını anlaması ve uyanması ve bu vatanın birliği için el ele verilmesi.

Vatanımız parçalandığında bölgede şu anda zorluk yaşayan işadamı, tüccar, esnaf, sanatkâr olanların maraba haline geleceğini de unutmamak gerekiyor. Bu nedenle diyoruz ki ekonomik kalkınma ancak ülkenin güçlü birliği ve tam bağımsızlığı ile sağlanabilir.


https://twitter.com/MPamukoglu
https://www.facebook.com/mustafa.pamukoglu.90