ÖDEMELER DENGESİ GİDEREK BOZULUYOR

ÖDEMELER DENGESİ GİDEREK BOZULUYOR

Haziran 2015 itibarıyla ödemeler dengesi kalemlerini incelediğimizde ekonomide alarm zillerinin şiddetini daha belirgin biçimde görebiliriz.

DIŞ TİCARET GERİLİYOR

2014/6 ayında 85.441 MD olan ihracatımız 2015/6 ayı itibarıyla 77.735 MD’ye düşmüş durumda. İthalatımız ise sırasıyla 114.933 ve 102.679 MD. Dış ticaret dengesi de bu azalışlara göre 29.392 MD’dan 24.944 MD’ye gerilemiş.

Bavul ticareti geçen yıl 4.087 MD iken, bu yılki altı aylık dönemde 2.736 MD’ye inmiş.

Bu şekilde dış ticaret dengesinin azalması yararlı bir durum değildir.Yeterli büyümenin olmayacağını gösteriyor.

ALTIN DIŞ TİCARETİ

Altın ithalatı azalmış ama ihracatı artmış durumda.

Altın ithalatının azalmasının en önemli sebebi olarak Irak ve Suriye’de yaşanan olaylar nedeniyle Ortadoğu’dan talebin azalmasını ve İran’ın pozisyonundaki değişikliğini söyleyebiliriz.

SICAK PARA ÇIKIŞI

Yılbaşından bu yana portföy yatırımlarından (sıcak para) çıkışı 4 milyar dolar oldu. Sıcak para sürekli gidiyor. Buna karşılık doğrudan yatırım tutarına 4.1 milyar dolarlık giriş olmuş durumda.

CARİ DENGE

Hizmet gelir-gider kalemleri içinde en önemli pay turizm gelir ve giderleri yer almaktadır. 2015’in ilk altı ayında turizm gelirleri 10.586 MD, giderleri ise 2.639 MD’dir. Turizm dengesi ise 7.947 MD pozitif durumdadır. 2014 aynı dönemde bu denge 9.231 MD’dir. Bu da turizm gelirlerinin 2015’de düştüğünü göstermektedir. Birincil gelir dengesinde yatırım, doğrudan yatırım, portföy gelirleri gibi gelirler yer almaktadır.

CARİ AÇIĞIN FİNANSMANI

Cari açığa sıcak para çıkışını eklediğimizde 26.8 milyar dolar bir finansman ihtiyacının 2015’in ilk altı ayında doğduğunu görüyoruz. Bunu nasıl finanse etmişiz yukarıdaki tabloda görülmektedir Burada çarpıcı olan merkez bankası rezervlerinin 4,5 milyar dolarını kullanmamız ve kaynağı belirsiz 8.6 milyar dolar bir paranın girişi.

CARİ AÇIK AZALDI, AMA!

Haziran ayında 3.3 milyar dolara düşen cari açık yıllık bazda 45.5 milyar dolardan 44.7 milyar dolara düştü. Bu düşüşün en önemli sebeplerinden biri dış ticaret dengesinin azalması, altın ithalatının düşmesi ve ucuz petrolün etkisidir. Cari açığın azalmasının büyümeye olumsuz etkisini bir yana bırakıp olumlu görsek dahi finansmanı tehlike sinyallerini veriyor. Sıcak para çıkıyor, rezervler azalıyor, kaynağı belirsiz para girişi artıyor. Bu finansman biçimi hiç de iyiye işaret etmiyor.

Not: MD milyon doları ifade etmektedir.